موج بازداشت اعضای داعش در کشورهای منطقه؛ نگرانی از تکرار حمله مسکو

پس از حمله مرگبار داعش خراسان به سالن کنسرت کروکوس در حومه مسکو که در آن ۱۴۳ نفر کشته و حدود ۱۸۰ نفر مجروح شدند، در کشورهای منطقه موجی از نگرانی‌ها از تکرار این حمله شکل گرفته است و گفته می‌شود که روز سه‌شنبه ۱۴ فروردین، دو نفر در ایران و دو نفر در ترکیه به اتهام عضویت در داعش و تلاش برای سازماندهی حمله بازداشت شده‌اند.

پلیس ترکیه هفتم فروردین هم ۱۴۷ نفر را در شهرهای مختلف این کشور به اتهام عضویت در داعش بازداشت کرد. ۵۰ نفر هم روز یکشنبه ۱۲ فروردین در مناطق مختلف این کشور دستگیر شدند. پلیس ترکیه هنوز در مورد هویت این افراد و نتایج تحقیقات از آن‌ها چیزی نگفته‌، اما یک رسانه ترکیه‌ای هویت دو نفری را که روز دوشنبه بازداشت شدند، علنی کرده است.

روزنامه ترکیه‌ای حریت به نقل از منابعی در دولت ترکیه، گزارش داد افرادی که روز دوشنبه بازداشت شدند، فاضل‌ جان، شهروند تاجیکستان و زلفیه، شهروند قرقیزستان‌اند که به ظن سازماندهی و تلاش برای اجرای حمله‌ای در استانبول دستگیر شدند. این زن و مرد در جریان یک عملیات پلیس ترکیه برای ردیابی و شناسایی افراد داعش، در خانه‌ای که با شماری دیگر از افراد آنجا زندگی می‌کردند، بازداشت شدند. پلیس ترکیه در محل سکونت این افراد، لباس‌ها و جلیقه‌های پلیس، چراغ‌های اضطراری وسایل نقلیه، کلاه‌های پلیس، چاقو و دیگر وسایلی که در حملات تروریستی استفاده می‌شوند، کشف کرده است.

هم‌زمان با انتشار خبر بازداشت دو متهم به عضویت در داعش در استانبول، خبرگزاری حوزه نیوز در ایران هم از بازداشت دو نفر به اتهام عضویت در داعش خراسان در شهر قم خبر داد. بر اساس اطلاعات منتشرشده، این افراد در ورودی زیارتگاه حضرت معصومه در قم شناسایی و بازداشت شده‌اند. حوزه نیوز عکس‌هایی هم از افراد بازداشت‌شده منتشر کرده، اما درباره هویت آنان توضیحی نداده است.

پس از حمله مهاجمان داعش خراسان به سالن کنسرت کروکوس در حومه مسکو، پلیس روسیه از بازداشت ۱۱ نفر در ارتباط با این حمله خبر داد و در یک هفته گذشته، چندین نفر از بستگان و آشنایان مهاجمان را هم به ظن دست داشتن در حمله به سالن کنسرت بازداشت کرد. پلیس این کشور عملیات جست‌وجو و ردیابی دیگر افراد مرتبط به این حمله را در بخش‌های مختلف روسیه هم آغاز و در نتیجه آن روز شنبه ۱۱ فروردین، سه نفر را به اتهام تهیه اسلحه برای مهاجمان در داغستان بازداشت کرده است.

تاجیکستان هم روز جمعه دهم فروردین، از بازداشت ۹ نفر در شهر وحدت در ۳۰ کیلومتری دوشنبه، پایتخت این کشور، به اتهام عضویت در داعش و دست داشتن در حمله مرگبار مسکو خبر داد.

موج بازداشت افراد متهم به همکاری با داعش پس از آن شروع شد که نهادهای امنیتی ایالات متحده درباره قدرتمند شدن داعش خراسان و احتمال وقوع حملات مشابه در دیگر کشورها هشدار دادند. پس از حمله مسکو، نیویورک‌تایمز به نقل منابع امنیتی آگاه در آمریکا گزارش داد که داعش خراسان قصد دارد به سفارتخانه‌ برخی از کشورها در کابل حمله کند.

مایکل کوریلا، فرمانده ستاد فرماندهی مرکزی ایالات متحده، دوم فروردین، یک روز پیش از حمله مرگبار مسکو، در نشست کمیته نیروهای مسلح مجلس نمایندگان آمریکا، از خطر روزافزون داعش خراسان خبر داده و گفته بود که این گروه اگر مهار نشود، تا شش ماه آینده قادر خواهد بود به خاک ایالات متحده هم حمله کند.

ژنرال فرانک مک‌کنزی، فرمانده پیشین ستاد فرماندهی مرکزی ایالات متحده، هم یکشنبه گذشته در مصاحبه‌ای گفت داعش خراسان از زمانی که ایالات متحده از افغانستان خارج شد، قدرتمند شد و اکنون به یک تهدید بالقوه تبدیل شده‌ است. به گفته مک‌کنزی، پایگاه اصلی داعش خراسان افغانستان است، اما این گروه در افغانستان تحت فشار نیست و به همین دلیل می‌تواند حملات برون‌مرزی راه‌اندازی کند.

پیش از این، مقام‌های روسیه نیز از افزایش شمار جنگجویان داعش خراسان و گسترش نفوذ این گروه به کشورهای آسیای میانه ابراز نگرانی کرده‌ بودند.

سازمان پیمان امنیت جمعی از زمان بازگشت طالبان به قدرت در افغانستان، دو بار در مرز افغانستان و تاجیکستان رزمایش نظامی برگزار کرده و از تلاش برای تقویت مرزهای آسیای میانه با افغانستان خبر داده، اما در نزدیک به سه سال گذشته، داعش ضمن شلیک متناوب راکت‌ از افغانستان به خاک تاجیکستان و ازبکستان، از شهروندان این کشورها سرباز هم جذب کرده است.

داعش خراسان هفته گذشته چندین مجله به زبان ترکی منتشر کرد و شماری از کتاب‌ها و مجلات این گروه هم که در ماه‌های گذشته به دیگر زبان‌ها از جمله فارسی و انگلیسی منتشر شده بودند، با برگردان ترکی بازنشر شدند. داعش خراسان از دو سال پیش تولید محتوا به زبان‌های مختلف به‌ویژه فارسی، پشتو، روسی، ازبکی، ترکمنی و ترکی را آغاز کرده است و ده‌ها کانال در تلگرام، یوتیوب و ایکس، مجلات و پیام‌های این گروه را به زبان‌های مختلف بازنشر می‌کنند.

ژنرال فرانک مک‌کنزی نیز در مصاحبه اخیرش گفت که داعش خراسان با تولید محتوا به زبان‌های رایج کشورهای آسیای میانه و استفاده از اینترنت برای منتشر کردن آن‌ها، از شهروندان این کشورها نیرو جذب می‌کند.